Ποια είναι η ασθένεια που προκαλεί τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες παγκοσμίως στον τομέα των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής;

Η υποκλινική κέτωση που ορίζεται ως η αύξηση των κυκλοφορούντων κετονικών σωμάτων και η ταυτόχρονη χαμηλή συγκέντρωση γλυκόζης, χωρίς εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων έχει οικονομικό αντίκτυπο παγκοσμίως που εκτιμάται σε 16.5 δισ. ευρώ ανά έτος. Ωστόσο, αν αθροίσουμε τις οικονομικές απώλειες των εκτροφών αγελάδων γαλακτοπαραγωγής από υποκλινική και κλινική μαστίτιδα το κόστος της μαστίτιδας ανέρχεται σε 20.5 δισ. ευρώ ανά έτος.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ κλινικής και υποκλινικής μαστίτιδας;

Σε αντίθεση με την κλινική μαστίτιδα, στην υποκλινική μαστίτιδα το ζώο δεν παρουσιάζει συμπτώματα ή εμφανή αλλοίωση του γάλακτος. Συνήθως υπάρχει μείωση της γαλακτοπαραγωγής και αλλοίωση της σύστασης του γάλακτος. Η ανίχνευση της υποκλινικής μαστίτιδας γίνεται με εργαστηριακές εξετάσεις ή στο πεδίο με το California Mastitis Test (CMT).

Ποιες ασθένειες από τις δώδεκα πιο κοστοβόρες εμφανίζονται κυρίως στην μεταβατική περίοδο των αγελάδων;

Κατά την μεταβατική περίοδο (transition period) των αγελάδων, 21 ημέρες πριν και 21 ημέρες μετά τον τοκετό εμφανίζονται η δυστοκία, η υποκλινική και κλινική κέτωση, η υποασβεστιαιμία, η κατακράτηση του πλακούντα και η μετατόπιση του ηνύστρου. Γίνεται αντιληπτό πως η μεταβατική περίοδος των αγελάδων απαιτεί ξεχωριστή σημασία κάτι το οποίο έχει προεκτάσεις σε όλο τον παραγωγικό κύκλο ως προς την ζωοτεχνική και αναπαραγωγική διαχείριση. Σίγουρα και οι υπόλοιπες ασθένειες που περιγράφονται στη μελέτη μπορούν να εμφανιστούν σε αυτό το κρίσιμο χρονικό διάστημα.

Από τις ασθένειες που παρουσιάζονται είναι καμία ζωοανθρωπονόσος;

Όχι καμία από τις ασθένεις που εμφανίζονται δεν εντάσσεται στις ζωοανθωπονόσους που μπορεί να μεταδοθούν από τα μηρυκαστικά .

Οι 12 πιο Κοστοβόρες Ασθένειες των Αγελάδων Γαλακτοπαραγωγής

Οι ασθένειες των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής αποτελούν σοβαρή απειλή για την κτηνοτροφία σε όλο τον κόσμο.Οι διαταραχές αυτές οδηγούν σε υποβάθμιση της υγείας και της ευζωίας των αγελάδων αλλά και σε σημαντικές οικονομικές απώλειες για τους παραγωγούς σε όλο τον κόσμο. Ο συνολικός οικονομικός αντίκτυπος αυτών των ασθενειών ανέρχεται κοντά στα 60 δισεκατομμύρια ευρώ ετήσιες απώλειες, που αντιστοιχεί περίπου σε 323 ευρώ ανά αγελάδα ανά έτος. Αυτή είναι η δυσάρεστη οικονομική πραγματικότητα για τους κτηνοτρόφους που εργάζονται σκληρά για να διατηρήσουν την παραγωγή και τη βιωσιμότητα της εκτροφής τους.

Μια πρόσφατη μελέτη προσομοίωσε τις απώλειες στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων σε 183 χώρες, επιτρέποντας μια ρεαλιστική εκτίμηση των παγκόσμιων απωλειών του τομέα των γαλακτοκομικών προϊόντων. Πραγματοποιήθηκε μία μετά-ανάλυση που βοήθησε στην προσαρμογή των αποτελεσμάτων λαμβάνοντας υπόψη τις συννοσηρότητες, δηλαδή την εμφάνιση ταυτόχρονα πάνω από μίας ασθένειας. Η μετά-ανάλυση επέτρεψε την εξαγωγή συμπερασματικών αριθμών, οι οποίοι μειώθηκαν κατά 45% μέσω αυτής της προσαρμογής για τις συννοσηρότητες.

Ας δούμε λοιπόν τα αποτελέσματα αυτής της διαφωτιστικής και ενδιαφέρουσας έρευνας σχετικά με το οικονομικό αντίκτυπο των πιο κοστοβόρων ασθενειών.

Οι 12 πιο Κοστοβόρες Ασθένειες των Γαλακτοπαραγωγών Αγελάδων

1. Υποκλινική Κέτωση (16.5 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η υποκλινική κέτωση σχετίζεται με διαταραχές του μεταβολισμού της ενέργειας με επακόλουθο αρνητικό ενεργειακό ισοζύγιο, που προκαλείται από ανεπαρκή πρόσληψη τροφής, κάτι που είναι πολύ συχνό στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής που βρίσκονται στη μεταβατική περίοδο πριν και μετά τον τοκετό (transition period). Ορίζεται ως η αύξηση των κυκλοφορούντων κετονικών σωμάτων και η ταυτόχρονη χαμηλή συγκέντρωση γλυκόζης χωρίς κλινικά συμπτώματα. Στην Ευρώπη, ο επιπολασμός της έχει εκτιμηθεί σε 25%.

2. Κλινική Μαστίτιδα (12 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η μαστίτιδα είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια που προκύπτει από φλεγμονή του ιστού του μαστικού αδένα και εκδηλώνεται με φυσικές, χημικές και βακτηριολογικές αλλαγές στον ιστό αυτού του αδένα. Είναι πιο συχνή σε αγελάδες με υψηλή παραγωγή γάλακτος και σχετίζεται με το σύστημα παραγωγής και το περιβάλλον της εκτροφής. Η πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας για αυτή την ασθένεια, καθώς η θεραπεία μπορεί να είναι δύσκολη και να οδηγήσει σε μεγάλες απώλειες. Όταν η πάθηση είναι κλινική, τα συμπτώματα είναι σαφώς ορατά, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης και της αλλοίωσης της γαλακτοπαραγωγής, καθώς και αλλαγών στην εμφάνιση του μαστού, όπως οίδημα, σκληρότητα και αυξημένη ευαισθησία.

3. Υποκλινική Μαστίτιδα (8.5 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η υποκλινική μαστίτιδα είναι μια μη συμπτωματική μορφή της μαστίτιδας και μπορεί να επηρεάσει το 20 έως και το 50% των αγελάδων σε συγκεκριμένες εκτροφές, καθιστώντας την εν λόγω μορφή τη συχνότερη μορφή μαστίτιδας. Προκαλείται από συγκεκριμένες ομάδες παθογόνων και έχει ως αποτέλεσμα διακριτούς βαθμούς αλλαγών στην παραγωγή και τη σύνθεση του γάλακτος.

4. Χωλότητα (5.5 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η χωλότητα αποτελεί σύμπτωμα οποιαδήποτε πάθησης του πέλματος ή του άκρου, μολυσματικής ή μη μολυσματικής προέλευσης, που επηρεάζει αρνητικά την κινητικότητα, τη στάση και το βάδισμα της αγελάδας. Συνδέεται με μειωμένη παραγωγή γάλακτος, έλλειψη αύξησης βάρους, χαμηλή γονιμότητα και, συχνά, με την απομάκρυνση των ζώων. Δεν πρόκειται για μια μεμονωμένη ασθένεια στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, αλλά για την εκδήλωση μιας σειράς προβλημάτων, καθιστώντας τον έλεγχο της χωλότητας μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην εκτροφή αγελάδων.

5. Μητρίτιδα (4.5 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η μητρίτιδα ορίζεται ως η φλεγμονή του τοιχώματος της μήτρας, συμπεριλαμβανομένου του ενδομητρίου, των μυϊομητρίου και του ορογόνου, η οποία καθιστά αδύνατη την κανονική συστολή της μήτρας. Εμφανίζεται εντός των πρώτων 21 ημερών μετά τον τοκετό και μπορεί να επηρεάσει έως και το 40% των γαλακτοπαραγωγών αγελάδων. Συνήθως, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν υδαρή κόκκινο-καφέ εκκρίματα από τη μήτρα με δυσάρεστη οσμή.

dairy-cow-diseases-1

6. Παραφυματίωση - Johne's disease (4 δισ. ευρώ ανά έτος)

Πρόκειται για μια μολυσματική φλεγμονώδη διαταραχή των εντέρων, προοδευτικά εξελισσόμενη και ύπουλη, που μπορεί να προκαλέσει διάρροια και απώλεια βάρους σε ενήλικα βοοειδή, συνήθως άνω των τεσσάρων ετών. Η ασθένεια αυτή είναι δύσκολο να ελεγχθεί στις εκτροφές. Προκαλείται από το Mycobacterium avium ssp. paratuberculosis και, σε αντίθεση με τη φυματίωση, δεν θεωρείται ζωοανθρωπονόσος.

7. Ωοθηκικές Κύστεις (4 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η κυστική διαταραχή των ωοθηκών χαρακτηρίζεται από ανώμαλους οιστρικούς κύκλους με την παρουσία παραμένοντων ωοθυλακικών δομών για περισσότερο από 6 ημέρες, χωρίς την παρουσία ωχρού σωμάτιου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η δομή μπορεί να υποστεί μερική ωχρινοποίηση και να γίνει γνωστή ως ωχρινική κύστη.

Αυτή η παθολογική κατάσταση σχετίζεται με μειωμένη γονιμότητα και αυξημένο κίνδυνο απομάκρυνσης. Η θεραπεία του συμπτώματος φαίνεται να είναι απλή. Ωστόσο, η ανάκτηση της γονιμότητας απαιτεί συχνά περισσότερο χρόνο λόγω των διαταραχών στην ενδοκρινολογία και την παθολογία της μήτρας που έχει ως επακόλουθο μακροχρόνιες περιπτώσεις, οι οποίες μπορεί να είναι πιο σημαντικές.

8. Κατακράτηση Πλακούντα (3 δισ. ευρώ ανά έτος)

Αυτή η ασθένεια είναι πολύ συχνή στις αγελάδες μετά τον τοκετό και τυπικά ορίζεται ως η αδυναμία αποβολής των εμβρυϊκών μεμβρανών εντός 24 ωρών μετά τον τοκετό. Η αποβολή, η δυστοκία, η γέννηση διδύμων, η πρόκληση τεχνητά τοκετού και η υποασβεστιαιμία είναι μερικοί από τους συχνότερους παράγοντες κινδύνου για αυτή την ασθένεια.

dairy-cow-diseases-2

9. Μετατόπιση Ηνύστρου (0.5 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η μετατόπιση του ηνύστρου είναι μια πολυπαραγοντική διαταραχή που διαγιγνώσκεται σχεδόν αποκλειστικά σε ενήλικες αγελάδες γαλακτοπαραγωγής και είναι συχνή σε αγέλες υψηλής γαλακτοπαραγωγής. Χαρακτηρίζεται από τη μετατόπιση του ηνύστρου από τη φυσιολογική του θέση προς τα αριστερά ή τα δεξιά, με τη μετατόπιση του ηνύστρου προς τα αριστερά να διαγιγνώσκεται συχνότερα από ό,τι προς τα δεξιά.

10. Υποασβεστιαιμία - Milk fever (0.5 δισ. Ευρώ ανά έτος)

Όπως και η κέτωση, έτσι και η υποασβεστιαιμία είναι μια μεταβολική ασθένεια. Εμφανίζεται στην αρχή της γαλακτοπαραγωγής και χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα ασβεστίου και ανόργανου φωσφόρου στον ορό. Η συχνότητα εμφάνισης της ασθένειας κυμαίνεται γενικά από 0% έως 10%, αλλά μπορεί να ξεπεράσει το 25%. Η υποασβεστιαιμία λόγω του χρόνου εμφάνισής της, μειώνει σημαντικά την πιθανότητα πλήρους παραγωγικότητας κατά τη διάρκεια της επακόλουθης γαλακτοπαραγωγής και έχει συσχετιστεί με μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης άλλων ασθενειών σε αγελάδες γαλακτοπαραγωγής.

11. Δυστοκία (0.5 δισ. ευρώ ανά έτος)

Η δυστοκία είναι η δυσκολία ή η αδυναμία να γεννήσει μια αγελάδα με τις δικές της δυνάμεις, η οποία συχνά έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο του μοσχαριού και, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, το θάνατο της αγελάδας. Είναι συχνή σε ζώα με υπερβολικό βάρος. Το βάρος του μοσχαριού κατά τη γέννηση, η κακή θέση του εμβρύου, οι συγγενείς δυσπλασίες και το μέγεθος της λεκάνης είναι μερικοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση δυστοκίας, η οποία τις περισσότερες φορές απαιτεί κτηνιατρική παρέμβαση.

12. Κλινική Κέτωση (0.15 δισ. ευρώ ανά έτος)

Έχει την ίδια προέλευση με την υποκλινική μορφή, αλλά σε αυτή την περίπτωση τα ζώα παρουσιάζουν συμπτώματα όπως απώλεια βάρους, ανορεξία, μειωμένη παραγωγή γάλακτος, σκληρά και ξηρά κόπρανα, οσμή ακετόνης στην αναπνοή των αγελάδων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, νευρολογικά συμπτώματα.

Εάν η κινητοποίηση του σωματικού λίπους είναι υπερβολική, μπορεί να υπερβεί την ικανότητα του ήπατος να μεταβολίσει αυτό το λίπος, προκαλώντας συσσώρευση στο ήπαρ, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε «λιπώδες ήπαρ». Αυτό προκαλεί ηπατική δυσλειτουργία και μπορεί ακόμη και να προκαλέσει μόνιμη βλάβη, καθιστώντας το ζώο πιο ευαίσθητο σε κάθε είδους ασθένειες.

Οι οικονομικές απώλειες είναι σημαντικές λόγω της μειωμένης παραγωγής γάλακτος και του κόστους της θεραπείας. Για να το προλάβετε αυτό, βεβαιωθείτε ότι οι αγελάδες σας έχουν πρόσβαση σε μια υψηλής ποιότητας, εύγευστη και καλά ισορροπημένη διατροφή.

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα αυτής της μελέτης, είναι ευκολότερο να δημιουργηθούν γραφικά για τη σύγκριση των πιθανών οικονομικών απωλειών διαφορετικών ασθενειών, καθώς και για τη σύγκρισή τους σε παγκόσμιο επίπεδο.

graph

Γράφημα 1: Οικονομικός αντίκτυπος των ασθενειών αγελάδων γαλακτοπαραγωγής (σε δισ. ευρώ)

Γράφημα 2: Παγκόσμιες οικονομικές απώλειες ανά ήπειρο (ποσοστό επί των συνολικών απωλειών σε δισ. ευρώ)

Συμπεράσματα

Ο γαλακτοκομικός κλάδος υφίσταται ετησίως οικονομικές απώλειες που σχετίζονται με ασθένειες, οι οποίες υπολογίζονται σε περίπου 60 δισ. ευρώ ή 323 ευρώ ανά αγελάδα ετησίως.

Η υποκλινική κέτωση, η κλινική μαστίτιδα και η υποκλινική μαστίτιδα είναι οι τρεις ασθένειες που συνδέονται με τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες, 16,5 δισ. ευρώ, 12 δισ. ευρώ και 8,5 δισ. ευρώ ετησίως, αντίστοιχα.

Η Ασία και η Ευρώπη είναι οι δύο ήπειροι με τα μεγαλύτερα ποσοστά επί των συνολικών απωλειών και μαζί αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ των ετήσιων παγκόσμιων απωλειών.

Οι ασθένειες υποβαθμίζουν την υγεία και ευζωία των ζώων ενώ αντιπροσωπεύουν μεγάλες οικονομικές απώλειες για τους κτηνοτρόφους αγελάδων γαλακτοπαραγωγής. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να εξετάσετε και να συζητήσετε με τον κτηνίατρό σας τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης, που θα μειώσουν αυτές τις κρίσιμες για την αποδοτικότητα και την κερδοφορία των εκτροφών απώλειες.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Jeengar, K., Chaudhary, V. Kumar, A. Raiya, S. Gaur, M., Purohit, G.N. (2014) “Ovarian cysts in dairy cows: old and new concepts for definition, diagnosis and therapy” in Animal Reproduction Journal volume 11 pp 63-73 https://doi.org/10.1292/jvms.20-0381

Loiklung,C., Sukon, P., Thamrongyoswittayakul, C., (2022) “Global prevalence of subclinical ketosis in dairy cows: A systematic review and meta-analysis” in Research in Veterinary Science volume 14 pp 66-76. https://doi.org/10.1016/j.rvsc.2022.01.003Get rights and content

Rasmussen, P, Barkema,H., Osei, P., Taylor,J., Shaw,A., Conrady,B., Chaters,G., Muñoz,V., Hall,D., Apenteng,O., Rushton,J., and Torgerson P., (2024) “ Global losses due to dairy cattle diseases: A comorbidity-adjusted economic analysis” in Journal Dairy Science DOI: 10.3168/jds.2023-24626

Stanek, P., Żółkiewski, P., Januś, E. (2024) “A Review on Mastitis in Dairy Cows Research: Current Status and Future Perspectives” in Agriculture 2024 https://doi.org/10.3390/agriculture14081292

Statham, J. (2023) Merck Veterinary Manual: Management of Dystocia in Cattle. Vol. 2023. Merck & Co. Inc., Rahway, NJ.

Tuberquia-López, B., Correa-Valencia, N.,Hernández-Agudelo, M., Fernández-Silva, J., Ramírez-Vásquez N., “Paratuberculosis control strategies in dairy cattle: A systematic review” in Open Veterinary Journal volume 12 DOI: 10.5455/OVJ.2022.v12.i4.16

Wittek, T. (2022) Merck Veterinary Manual: Left or Right Displaced Abomasum and Abomasal Volvulus in Cattle. Vol. 2023. Merck & Co. Inc., Rahway, NJ.
https://europe.pahc.com/challenges/ketosis accessed in 03-03-2025

Για τον συγγραφέα

Τμήμα Μηρυκαστικών Ceva Ελλάς

Το τμήμα μηρυκαστικών της Ceva έχει ως αποστολή να συνεισφέρει ενεργά στην ανάπτυξη της βιώσιμης παραγωγικότητας των μηρυκαστικών παρέχοντας εξιδεικευμένες λύσεις που φροντίζουν και προστατεύουν τα ζώα σας από τη μέρα που γεννιούνται και για ολόκληρη τη ζωή τους.

Άλλα άρθρα του συγγραφέα

Συχνές Ερωτήσεις (FAQs)

Ποια είναι η ασθένεια που προκαλεί τις μεγαλύτερες οικονομικές απώλειες παγκοσμίως στον τομέα των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής;

Η υποκλινική κέτωση που ορίζεται ως η αύξηση των κυκλοφορούντων κετονικών σωμάτων και η ταυτόχρονη χαμηλή συγκέντρωση γλυκόζης, χωρίς εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων έχει οικονομικό αντίκτυπο παγκοσμίως που εκτιμάται σε 16.5 δισ. ευρώ ανά έτος. Ωστόσο, αν αθροίσουμε τις οικονομικές απώλειες των εκτροφών αγελάδων γαλακτοπαραγωγής από υποκλινική και κλινική μαστίτιδα το κόστος της μαστίτιδας ανέρχεται σε 20.5 δισ. ευρώ ανά έτος.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ κλινικής και υποκλινικής μαστίτιδας;

Σε αντίθεση με την κλινική μαστίτιδα, στην υποκλινική μαστίτιδα το ζώο δεν παρουσιάζει συμπτώματα ή εμφανή αλλοίωση του γάλακτος. Συνήθως υπάρχει μείωση της γαλακτοπαραγωγής και αλλοίωση της σύστασης του γάλακτος. Η ανίχνευση της υποκλινικής μαστίτιδας γίνεται με εργαστηριακές εξετάσεις ή στο πεδίο με το California Mastitis Test (CMT).
Τι είναι η χωλότητα των αγελάδων;

Η χωλότητα των αγελάδων είναι ένα σύμπτωμα οποιαδήποτες πάθησης του πέλματος ή του άκρου, μολυσματικής ή μη μολυσματικής προέλευσης, που επηρεάζει αρνητικά την κινητικότητα, τη στάση και το βάδισμα της αγελάδας. Η παρούσα εργασία εκτιμά συνολικά τις οικονομικές απώλειες από χωλότητα παγκοσμίως.
Ποιες ασθένειες από τις δώδεκα πιο κοστοβόρες εμφανίζονται κυρίως στην μεταβατική περίοδο των αγελάδων;

Κατά την μεταβατική περίοδο (transition period) των αγελάδων, 21 ημέρες πριν και 21 ημέρες μετά τον τοκετό εμφανίζονται η δυστοκία, η υποκλινική και κλινική κέτωση, η υποασβεστιαιμία, η κατακράτηση του πλακούντα και η μετατόπιση του ηνύστρου. Γίνεται αντιληπτό πως η μεταβατική περίοδος των αγελάδων απαιτεί ξεχωριστή σημασία κάτι το οποίο έχει προεκτάσεις σε όλο τον παραγωγικό κύκλο ως προς την ζωοτεχνική και αναπαραγωγική διαχείριση. Σίγουρα και οι υπόλοιπες ασθένειες που περιγράφονται στη μελέτη μπορούν να εμφανιστούν σε αυτό το κρίσιμο χρονικό διάστημα.
Από τις ασθένειες που παρουσιάζονται είναι καμία ζωοανθρωπονόσος;

Όχι καμία από τις ασθένεις που εμφανίζονται δεν εντάσσεται στις ζωοανθωπονόσους που μπορεί να μεταδοθούν από τα μηρυκαστικά.